Dysleksja jest jednym z najczęściej diagnozowanych zaburzeń neurorozwojowych, które wpływa na zdolność do płynnego czytania, pisania i rozumienia tekstu. Choć jej objawy mogą być różnorodne i różnić się w zależności od osoby, podstawową cechą dysleksji jest trudność w przetwarzaniu językowym, mimo prawidłowego rozwoju intelektualnego. Współczesne badania wskazują, że dysleksja dotyka około 10-15% populacji, co czyni ją znaczącym problemem społecznym i edukacyjnym. Przybliżymy, czym jest dysleksja, jakie są jej objawy i przyczyny, a także jakie metody wsparcia i interwencji mogą pomóc dzieciom dotkniętym tym zaburzeniem w codziennym funkcjonowaniu.
Dysleksja u dziecka – jak ją rozpoznać
Wczesna diagnoza dysleksji i odpowiednie wsparcie mogą znacząco pomóc dzieciom w przezwyciężeniu trudności i osiągnięciu sukcesów w nauce, co przekłada się też na
Objawy dysleksji u dzieci mogą być zróżnicowane i mogą występować w różnym nasileniu. Do najczęstszych z nich należą:
Trudności w nauce czytania
- Opóźnienia w nauce rozpoznawania liter i dźwięków, które reprezentują.
- Problemy z płynnością czytania, częste zatrzymywanie się i powolne tempo.
- Trudności w rozumieniu przeczytanego tekstu.
Problemy z pisaniem
- Częste popełnianie błędów ortograficznych, nawet w przypadku prostych słów.
- Nieprawidłowe odtwarzanie liter i wyrazów (np. zamiana liter, opuszczanie liter).
- Niewłaściwe stosowanie wielkich i małych liter.
Problemy z pamięcią i sekwencją działań
- Trudności w zapamiętywaniu kolejności liter w alfabecie, dni tygodnia czy miesięcy.
- Problemy z wykonywaniem instrukcji, które mają kilka etapów.
Trudności językowe
- Opóźnienia w rozwoju mowy i języka.
- Problemy z budowaniem poprawnych zdań.
- Trudności w znajdowaniu właściwych słów podczas rozmowy.
Problemy z koncentracją i organizacją
- Trudności z koncentracją na zadaniach wymagających czytania i pisania.
- Problemy z organizacją pracy i przestrzeganiem harmonogramu wykonywanych zadan.
Problemy z koordynacją wzrokowo-ruchową
- Trudności z wykonywaniem czynności wymagających precyzyjnych ruchów, takich jak rysowanie po śladzie czy pisanie.
- Problemy z orientacją przestrzenną (np. trudności z odnajdywaniem drogi).
Dzieci z dysleksją często mają niską samoocenę z powodu trudności w nauce. Mogą unikać zadań związanych z czytaniem i pisaniem, gdyż odbierają je jako stresujące i odczuwają frustrację związaną z niepowodzeniami.
Rozwój psycho-motoryczny dziecka z dysleksją
Dzieci dotknięte dysleksją często pomijają etap raczkowania. Później zaczyna się u nich zazwyczaj rozwój mowy. Mogą charakteryzować się niezgrabnością ruchową i problemami z utrzymaniem równowagi. Nierzadko mają trudności z jazdą na rowerze, wiązaniem butów, zapinaniem guzików czy posługiwaniem się sztućcami. Mają problemy z koncentracją uwagi, szybko męczą się podczas nauki i łatwo się frustrują.
Jakie są mocne strony dyslektyków
Osoby z dysleksją często posiadają szereg mocnych stron, które mogą stanowić ich atuty w różnych dziedzinach życia. Dyslektycy często wykazują wysoki poziom kreatywności i oryginalnego myślenia. Mają zdolność do nieszablonowego rozwiązywania problemów i generowania innowacyjnych pomysłów. Osoby z dysleksją często mają dobrze rozwiniętą wyobraźnię przestrzenną. Są w stanie myśleć w trzech wymiarach, co może być przydatne w takich dziedzinach jak architektura, inżynieria, sztuka czy projektowanie. Wielu dyslektyków ma wysoko rozwinięte umiejętności społeczne. Potrafią nawiązywać i utrzymywać relacje interpersonalne, są empatyczni i potrafią współpracować z innymi. Dyslektycy często przejawiają talenty artystyczne. Mogą być utalentowani w muzyce, sztuce wizualnej, aktorstwie czy pisarstwie, gdzie ich unikalne spojrzenie na świat stanowi dużą wartość. Cechują się też często ponadprzeciętną wrażliwością.
Diagnoza dysleksji – jak się odbywa?
Dysleksja jest najczęściej diagnozowana po ukończeniu przez dziecko 10 lat, zazwyczaj w czwartej klasie szkoły podstawowej. Rodzice obserwujący niepokojące objawy powinni zaplanować konsultację z psychologiem dziecięcym, który przeprowadzi wywiad oraz testy psychologiczne w kierunku dysleksji. Zazwyczaj są to dwa spotkania po około 90 minut. Po analizie wyników testów oraz wywiadzie z rodzicami psycholog przygotowuje dokument opisowy lub opinię potwierdzającą lub wykluczającą dysleksję. Po postawieniu diagnozy ważne jest regularne monitorowanie postępów dziecka i dostosowywanie strategii wsparcia w zależności od potrzeb.
Jak skutecznie wspierać dziecko z dysleksją?
Pomoc dziecku z dysleksją wymaga zrozumienia jego indywidualnych potrzeb i wdrożenia odpowiednich strategii wspierających, w czym pomoże bez wątpienia psycholog. Kluczowym elementem jest stworzenie pozytywnego i motywującego środowiska edukacyjnego, które pomoże dziecku przezwyciężyć trudności związane z czytaniem i pisaniem. Indywidualne podejście do nauczania, dostosowane do możliwości i stylu uczenia się dziecka, jest niezbędne. Warto stosować multisensoryczne metody nauczania, które angażują różne zmysły, co pomaga w lepszym przyswajaniu informacji. Nauczyciele i rodzice powinni być w stałym kontakcie, monitorować postępy dziecka i pojawiające się przeszkody i w razie potrzeby dostosowywać elastycznie strategie pomocowe. Wsparcie emocjonalne i budowanie pewności siebie u dziecka z dysleksją są równie ważne, dlatego warto zachęcać je do rozwijania swoich mocnych stron i zainteresowań, co może przyczynić się do jego ogólnego rozwoju i sukcesu.
Pamiętajcie też o kilku ważnych wskazówkach:
- Dziecko powinno uczyć się krótko (20-30 minut) z przerwami.
- Warto używać kolorów do zaznaczania fragmentów tekstu, strzałek, podkreśleń.
- Chwal dziecko za włożony wysiłek, nie tylko za rezultat.
- Nie porównuj dziecka z innymi, zauważaj jego postępy.
Dysleksja to nie wyrok!
Dysleksja jest zaburzeniem, nad którym można pracować, osiągając zadowalające rezultaty. Istotne jest wdrożenie planu wspomagającego funkcjonowanie dziecka w szkole oraz współpraca z psychologiem, logopedą i nauczycielem. Rola rodziców jest nieoceniona – wsparcie, motywacja do nauki i budowanie poczucia własnej wartości są kluczowe. Dzięki przemyślanym działaniom opiekunów i specjalistów dziecko z dysleksją ma szansę na pełne rozwinięcie swojego potencjału i osiągnięcie sukcesów edukacyjnych. Skontaktuj się z Centrum Terapii Dzieci i Młodzieży Kids Medic w Warszawie i umów się na konsultację!
